Đau cổ vai gáy là tình trạng phổ biến, đặc biệt ở những người làm việc văn phòng, người lớn tuổi hoặc người thường xuyên mang vác nặng. Trong số các phương pháp hỗ trợ điều trị, xoa bóp bấm huyệt được đánh giá là hiệu quả, an toàn và có thể tự thực hiện tại nhà, nếu người bệnh hiểu rõ kỹ thuật và thao tác đúng cách.

1. Nguyên nhân gây đau vai gáy

Đau vai gáy có thể xuất phát từ hai nhóm nguyên nhân chính:

Nguyên nhân cơ học:

• Làm việc sai tư thế trong thời gian dài.

• Tập luyện thể thao không đúng kỹ thuật, không khởi động trước khi tập.

• Ngủ sai tư thế.

• Thiếu hụt vitamin, khoáng chất ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh.

Nguyên nhân bệnh lý:

• Thoái hóa cột sống cổ.

• Thoát vị đĩa đệm vùng cổ.

• Rối loạn chức năng thần kinh, viêm bao khớp vai,...

2. Xoa bóp bấm huyệt là gì?

Bấm huyệt là phương pháp dùng tay (hoặc dụng cụ hỗ trợ) tác động lực lên các điểm huyệt đạo trên cơ thể – tương tự như châm cứu nhưng không dùng kim. Khi tác động đúng huyệt, phương pháp này sẽ:

• Kích thích lưu thông máu.

• Giải phóng cơ bị co cứng.

• Kích hoạt năng lượng (khí) lưu thông trong cơ thể.

• Giúp giảm đau, thư giãn và phục hồi chức năng cơ – khớp.

3. Hướng dẫn xoa bóp bấm huyệt vai gáy tại nhà

Lưu ý quan trọng: Nếu chưa có kinh nghiệm, nên thực hiện dưới sự hướng dẫn ban đầu của chuyên viên. Việc bấm sai huyệt hoặc dùng lực không đúng cách có thể gây bầm tím hoặc đau nặng hơn.

Các bước thực hiện:

1. Tư thế: Người bệnh ngồi thẳng hoặc nằm ngửa thư giãn.

2. Xoa bóp làm nóng vùng cổ vai gáy: Dùng tay xoa tròn nhẹ vùng cổ, vai gáy trong 2–3 phút để làm nóng cơ, kích thích lưu thông máu.

3. Xác định các huyệt đạo quan trọng và bấm huyệt:

   • Huyệt đại chùy: Dưới đốt sống cổ C7 (gai xương nổi cao nhất khi cúi cổ).

   • Huyệt phong trì: Nằm giữa cơ ức đòn chũm và cơ thang – phía sau cổ gần gáy.

   • Huyệt phong phủ: Cách chân tóc gáy 1cm, giữa đốt sống cổ C1.

   • Huyệt kiên tỉnh: Đỉnh ngoài xương bả vai, sát cổ.

   • Huyệt thiên trụ: Hai bên gân cơ cổ, gần chân tóc sau gáy.

4. Cách bấm:

   • Dùng đầu ngón tay cái day ấn huyệt theo chuyển động tròn nhỏ, mỗi điểm giữ khoảng 30 giây đến 1 phút.

   • Kết hợp xoay nhẹ cổ sang trái – phải để tăng hiệu quả.

   • Hít thở đều, tránh gồng cứng người.

4. Một số lưu ý khi bấm huyệt vai gáy

• Không bấm vào vùng da bị viêm, lở loét hoặc có vết thương hở.

• Không sử dụng rượu bia, chất kích thích trước/sau khi bấm huyệt.

• Không ăn quá no trước khi bấm huyệt.

• Thời điểm tốt nhất: buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi ngủ.

• Nếu thấy đau dữ dội, kèm sốt, nổi hạch, buồn nôn… cần đi khám để loại trừ nguyên nhân bệnh lý nghiêm trọng.

5. Có nên tự bấm huyệt tại nhà?

Bạn hoàn toàn có thể tự bấm huyệt tại nhà nếu đã được hướng dẫn đúng kỹ thuật. Ngoài ra, bạn cũng có thể:

• Nhờ người thân hỗ trợ.

• Tìm đến các trung tâm trị liệu, spa chuyên nghiệp.

• Sử dụng ghế massage có tích hợp chế độ trị liệu vai gáy.